YALNIZCA SİZE ÖZEL! ÖZ BAKIM RUTİNİNİZİ BAŞLATIN
Mükemmel bir kişisel bakım nedir, nasıl olur dedik ve yüzümüzü dünyaya döndük. Bu konuda galiba en kapsamlı cevap ABD’den geldi.
Los Angeles’ın en önemli sağlık koçlarından, Reiki eğitmeni ve yazar Kelsey Patel şunu söylüyor: “Öz bakım, vücudunuzu gerçekten dinlemektir! Benliğinize zaman ayırmak, zihninizdeki düşüncelere odaklanmak, yargılarınızı sorgulamaktan geçer.” Çok güzel, bu meydan okumaya kendinizi hazır hissedebilirsiniz. Peki ya öz bakıma olan gerçek ihtiyacınızın ne kadar yoğun olduğunun farkında mısınız?
Öz bakımın neyi kapsadığına dair pek çok görüş var… Bazıları, ki çoğunlukla ruh sağlığından ziyade hemşirelikten gelen araştırmalar (bunu biz değil, araştırmalar bu şekilde belirtiyor); genel sağlığı korumaya yönelik! Kronik hastalıkları önlemeyi veya yönetmeyi kapsıyor… Yazarlar, öz bakım için daha kapsayıcı bir literatüre sahip. Onlara göre optimum sağlık ve refaha kavuşmak öncelik. Uygulamada ise durum çok karışık.
Dünyanın neresine giderseniz gidin öz bakım yani self-care denildiğinde cildimizin hassas yapısını korumak adına kullanacağımız kremler, peelingler ya da daha dingin bir ruh hali için bazı melodiler ve şifalandırma çalışmalarının olduğunu görüyoruz. Oysa bu işin akademi kısmı tamamen kişinin kendinin en iyi haline kavuşması için uygulayacağı meydan okumanın öneminden bahsediyor. Yani topyekün bir sentez!
Öz Bakım Nedir?
• New York Emory Tıp Fakültesi Yrd. Doç. Stephanie Freitag, PhD: “Kendinize bakım için sabırsızlıkla bekleyeceğiniz bir şey bulun. Bu, belirli bir egzersiz türü gibi fiziksel sağlığınızı destekleyen bir şey, masaj veya arkadaşlarla düzenli akşam yemekleri gibi sadece eğlence amaçlı bir şey olabilir.”
• ABD’li Lisanslı Psikolog Dr. Marni Amsellem: “Öz bakım uygulamalarının ortak paydası, aktiviteden keyif almaktır. Bakış açınız, sizin için öz bakımı oluşturan davranış türlerinin belirlenmesinde rol oynar. Örneğin diyelim ki koşuya yeni başladınız ve haftada 10 kilometre koşmayı hedeflediniz. Koşma eyleminin kendisi keyifli olmayabilir ve başlarken her dakikasında zorluk çekebilirsiniz. Ancak hedeflerinize ulaşmaktan memnuniyet duyuyorsanız yine de değerli olabilir.”
• Maryland, Rockville’de özel muayenehanede çalışan Psikolog Shauna Pollard, PhD: “İyi öz bakım, en iyi seviyede çalışmanıza yardımcı olacak şeyleri yapmayı içerir.”
• ABD Fairfield Üniversitesi Psikolojik ve Eğitim Danışmanlığı Bölüm Başkanı Yrd. Doç. Paula Gill Lopez, PhD: “Öz bakım; zihin, beden ve ruhu kişisel ve profesyonel olarak dengeleyen bütünleşik iyiliğin kasıtlı, proaktif bir şekilde takip edilmesidir.” Diyor
Sürdürülebilir Öz Bakım İçin 5 Adım
Bu kısma kadar self-care’in önemini, hassas noktalarını anladık. Fakat açıkçası en zor kısmı şimdi başlıyor. Bu işi, nasıl kendimize özel kılabiliriz? İşte, bu noktada devreye giriyoruz. Sizin bu self-care durumunu kendinize has kılabilmeniz, özel rutinlerinizi oluşturabilmeniz için işte karşınızda beş tüyo!
Kendinizi merkezlenmiş hissettiren şeyi bulun: Pek çok farklı öz bakım rutini türü var… Ancak burada amaç kendinizi mutlu hissettirecek konuya odaklanmak. Mesela bir dans kursuna yazılmak, golf öğrenmek, sörf yapmak, sırt masajına gitmek, belli kokuları koklamak, bir enstrüman çalmak, belki de balık tutmak ya da yüzmek… Bana göre değil, demeyin. Önce deneyin. Kendinizi sorunlardan arınmış ve daha mutlu hissettiğiniz, kendi merkezinizi oluşturduğunuz, anda kaldığınız süreleri uzatın.
Beyin fırtınası yapın: Bunları günlük hayatınıza nasıl dahil edebileceğinizi düşünün. Arka planda süreç işleyebilir. Örneğin iş alanınızı sevdiğiniz renkler ve kokularla doldurun veya günlük rutininize ekleyin, evinizde en çok zaman geçirdiğini odanızı bu şekle getirin. Ya da günlük planlamanıza bir aktivite için belirli bir zaman dilimi ekleyin. Siz değerli okurlarımıza bir not eklemek isteriz. Eğer bir ebeveynseniz ve bu alışkanlıkları çocuklarınıza küçük yaştan itibaren adapte ederseniz, çocuklarımıza iyi yaşamın kapılarını da erkenden açmış oluruz.
Hedefler belirleyin: Hayatınıza hangi öz bakım uygulamalarını dahil etmek istediğinize karar verdikten sonra ne sıklıkta ve ne zaman yapacağınıza dair hedefler belirleyin. Gill Lopez, 2017’de National Association of School Psychologists Communiqué’de yayınlanan bir makalede; “Hedeflerinizi gerçekçi ve ölçülebilir hale getirin!” diye yazıyor. Örneğin daha fazla anda kalmak için elektronik cihazlardan uzak durmaya çalışın. Mesela akşam yemeğinizi 20 dakika gibi kısa bir zaman dilimiyle sınırlayın. Bunu bir hafta boyunca başarıyla sürdürdüğünüzde, daha zorlu bir hedef belirleyebilirsiniz.
Destek bulun: Freitag, öz bakım uygulamalarınızı sürdürülebilir kılmak için destek sisteminize güvenmenizi öneriyor. Aynı öz bakım aktivitelerini yapan kişileri bulun, böylece bazen bunları birlikte yapabilirsiniz.
Yaklaşımınızı kendinize göre ayarlayın: Öz bakım, bir süreç hem de ömür boyu… Bu sebeple yaşınız ilerledikçe tercihleriniz, istekleriniz, düşünceleriniz değişebilir. Ancak önemli olan tek konu, kendinizi daha mutlu hissetmeniz. Rutinlerinizden vazgeçebilirsiniz ancak kişisel farkındalık ve iyi olma rutinlerinizden asla vazgeçmeyin.
ENGELLERİN ÜSTESİNDEN GEL!
Kişisel bakım rutininizi oluşturmaya başlamak için sorun yaşıyorsanız, bu engelin nereden kaynaklandığını keşfedin. Gerekirse bir terapistten destek alın. Ama unutmayın! Amaç; kendinizin daha eğlenceli haline kavuşmak ve daha mutlu yaşamak… Haberleri seyrederken mutsuz, üzgün mü hissediyorsunuz; kendinize sınırlama getirebilirsiniz. Bu bile bir öz bakım rutinidir! Sonuç olarak, yazımızın en başında da bahsettiğimiz gibi Los Angeles’ın en önemli sağlık koçlarından, Reiki eğitmeni ve yazar Kelsey Patel, öz bakımın bir angarya olmaması gerektiğini söylüyor: “Daha fazla öz bakım, daha fazla öz farkındalık anlamına gelir. Bu da daha fazla öz sevgi anlamına gelir ve bu da her gün etkileşimde bulunduğunuz diğer insanlara şefkat, minnettarlık ve daha derin bir nezaket şeklinde yansır.” diyor.
