EYVAH 30 OLDUM!!! ARTIK KİLO VERMEM ÇOK ZOR
Ne çok duymuşuzdur; “30 yaşımı geçtim, ne yesem yarıyor, hemen kilo alıyorum…” diye. Peki bu doğru mu? Gerçekten kilo vermek 30 yaşından sonra gittikçe zorlaşıyor mu? Acaba sorun yağ kaybedememekten daha önemlisi kas kütlemizi koruyamamak olabilir mi?
Metabolizma hızı bireylerin yaşına, cinsiyetine ve vücut kompozisyonuna bağlı olarak değişen bir süreçtir. Geleneksel olarak 30 yaşından sonra metabolizmanın yavaşladığı ve bunun kilo alımına neden olduğu düşünülse de son araştırmalar bu görüşü çürütmekte.
2021 yılında yayımlanan “Daily Energy Expenditure through the Human Life Course” başlıklı araştırma, insan metabolizmasının yaşam boyu değişimini inceleyerek bu konudaki yaygın inanışları bilimsel veriler ışığında sorgulatıyor. Bu çalışma, sekiz günlük bebeklerden 95 yaşına kadar olan 6 bin 421 bireyin toplam günlük enerji harcamasını (TEE) analiz etti. Çift etiketli su yöntemi olarak bilinen, metabolizmayı doğrudan ölçen altın standart bir teknik kullanılarak gerçekleştirilen araştırma, metabolizmanın yaşam boyunca dört ana evrede değiştiğini ortaya koyuyor:
- Bebeklik Dönemi (0-1 yaş):
Bebekler, doğumdan sonra hızla artan bir metabolizma hızına sahiptir. Yaşamın ilk yılında, vücut ağırlığına göre ayarlanmış enerji harcaması yetişkin seviyelerinin yüzde 50 üzerine çıkar ve bu dönem, insan yaşamında metabolizmanın en yüksek olduğu evrelerden biridir.
- Çocukluk ve Ergenlik Dönemi (1-20 yaş):
Çocukluk ve ergenlik döneminde metabolizma hızı kademeli olarak düşer. Yaklaşık 20 yaşına gelindiğinde, vücut ağırlığına göre ayarlanmış metabolizma hızı yetişkin seviyelerine ulaşır.
- Yetişkinlik Dönemi (20-60 yaş):
Araştırmanın en dikkat çekici bulgularından biri, 20 ile 60 yaş arasındaki bireylerde metabolizma
hızının büyük ölçüde sabit kaldığını göstermesidir. Bu yaş aralığında, toplam enerji harcamasında belirgin bir düşüş gözlemlenmemiştir.
- Yaşlılık Dönemi (60 yaş ve üzeri):
60 yaşından sonra metabolizma hızında kademeli bir düşüş yaşanır. Bu düşüş, her yıl yaklaşık yüzde 0,7 oranında azalır ve yaşlılık döneminde kas kütlesindeki azalmayla doğrudan ilişkilidir.
METABOLİZMA GERÇEKTEN YAVAŞLAR MI?
Araştırmanın en önemli sonuçlarından biri, 30 yaşından sonra metabolizmanın otomatik olarak yavaşlamadığıdır. Geleneksel görüşe göre 30’lu yaşlardan itibaren metabolizma hızı azalmaya başlar ve bu durum kilo alımına neden olur. Ancak araştırma, metabolizma hızının 20 ile 60 yaş arasında büyük ölçüde değişmeden kaldığını gösteriyor.
60 yaşından sonra yüzde 0,7 oranında düşüş gerçekleşebiliyor ki bu da sizin beslenmeniz, egzersiz düzeniniz ve uykunuz ile kesinlikle doğru orantılı oluyor. Bu bulgu, kilo alımının temel nedeninin metabolizma yavaşlaması değil:
• Fiziksel aktivitenin azalması (Hareketsiz ve egzersizsiz kalmamız)
• Beslenme alışkanlıklarının sağlıksız olması (Şeker tüketiminin artması gibi)
• Uyku düzeninde ki bozulmaların olabileceğini gösteriyor.
GÜÇ ELİNİZDE!
Sonuç olarak 30 yaşından sonra metabolizmanın yavaşladığına dair yaygın inanışın bilimsel bir temele dayanmadığı anlaşılıyor. Yani yaşın suçu yok, bir suçlu arıyorsak yaşam tarzımıza dönüp bakmamız gerekiyor.
Fiziksel aktiviteyi artırmak, kas kütlesini korumak için özellikle direnç; ağırlık egzersizleri yapmak ve dengeli beslenmek gibi sağlıklı yaşam alışkanlıklarına odaklanmak daha etkili bir strateji olacak daha önemlisi tüm yaşam kalitemizi değiştirecektir.
Ayşegül Demirsoy
Antrenör
